“Trẻ em không phải cô dâu” là dự án truyền thông, giúp các em nhỏ miền núi hiểu biết các kiến thức về giới, các kỹ năng quay phim, chụp ảnh, truyền thông… Để chính các em trở thành những “đại sứ nhí”, giúp đỡ bà con và những người bạn của mình thêm hiểu biết, nhận thức không được cưới vợ, cưới chồng sớm so với quy định.
Trong giai đoạn cuối của dự án năm nay, để phát triển mạnh mẽ, sâu rộng hơn về thông điệp ý nghĩa kể trên, những người nổi tiếng – đại sứ chương trình đã đến với Thị trấn Yên Bình, Huyện Quang Bình, Tỉnh Hà Giang để gặp gỡ, giao lưu với hàng ngàn người dân nơi đây. Thông qua các tiểu phẩm, trò chơi, những phần giao lưu, các tác phẩm truyền thông…
Các đại sứ Hari Won, H’Hen Niê, Công Tố, Minh Tít, Trung Ruồi, Mạnh Khang, Thanh Vân, Nguyên Nhật đã giúp người dân huyện Quang Bình nói riêng, Hà Giang và nhiều vùng miền núi nói chung, có thêm nhận thức để phòng chống việc kết hôn sớm trước độ tuổi quy định.
Hari Won sinh ra là lớn lên ở Hàn Quốc, cô chia sẻ: “Từ hồi Ông Bà mình thì ở Hàn Quốc còn có tảo hôn, chứ bây giờ thì không bao giờ thấy nữa rồi. Mình rất ngạc nhiên khi ở thời điểm này, mà Việt Nam chúng ta vẫn còn có các em bé phải lấy vợ, lấy chồng sớm so với quy định. Chính vì thực tế đó, đã thúc đẩy Hari Won cùng các đại sứ hành động, để bảo vệ trẻ em khỏi vấn nạn này”
Chương trình có sự xuất hiện của Top 5 Hoa hậu hoàn vũ Thế giới H’Hen Niê. Cô đã một lần nữa truyền cảm hứng cho khán giả địa phương bằng cách thể hiện lại thông điệp mà mình đã nói trong cuộc thi sắc đẹp quốc tế vào năm 2018: “Tôi là một người con gái Ê đê, có thể tôi đã lấy chồng từ khi 14, 15 tuổi như nhiều bạn bè mình, nhưng không, tôi chọn cách khác! Tôi tự tin, tôn trọng bản thân và xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho mình! Tôi làm được, các bạn cũng làm được!”. Sau chia sẻ của cô, hàng ngàn người dân Quang Bình, Hà Giang vỡ oà trong cảm xúc, họ vỗ tay không ngớt thể hiện sự đồng tình với một trong những người phụ nữ có tầm ảnh hưởng của Việt Nam.
Cặp đôi diễn viên Minh Tít – Trung Ruồi, với những tác phẩm web drama của mình, đã trở nên rất gần gũi với các em học sinh dân tộc miền núi. Các bạn nhỏ địa phương rất thích thú với tiết mục kịch “Giữ gìn tình cảm trong sáng” mà 2 diễn viên đã thể hiện. Qua đó, họ kể câu chuyện: Trẻ em nên có tình bạn trong sáng, không nên đi quá giới hạn và quyết định cưới sớm. Vở diễn đã làm cho không khí thị trấn Yên Bình trở nên sôi động hơn bao giờ hết với những chi tiết rất thú vị, những thông điệp nhân văn đi kèm với tiếng cười không ngớt của bà con và trẻ em.
BTV Công Tố, Mạnh Khang, 2 người dẫn chương trình của VTV tham gia dự án, cho biết: Chúng tôi cảm thấy trách nhiệm của người lớn chúng ta trong việc bảo vệ trẻ em. Đối với việc tảo hôn, nó không chỉ diễn ra ở khu vực nông thôn, miền núi… nó cũng không phải chỉ xuất phát từ nguyên nhân hủ tục… Vì vậy, truyền thông rộng rãi, để chính các em nhỏ ở lứa tuổi vị thành niên, ý thức được giá trị của bản thân mình, xây dựng được mục tiêu lớn cho cuộc sống… Khi đó chúng ta mới đi đến tận cùng của vấn đề, để giải quyết vấn nạn tảo hôn.
Chương trình còn có sự góp mặt của Top 15 hoa hậu Việt Nam Thanh Vân với vai trò người dẫn chương trình và nhiếp ảnh gia Lê Nguyên Nhật, người đã thực hiện bộ ảnh truyền cảm hứng “Trẻ em không phải cô dâu”. Chương trình còn có sự góp mặt của Top 15 hoa hậu Việt Nam Thanh Vân với vai trò người dẫn chương trình và nhiếp ảnh gia Lê Nguyên Nhật, người đã thực hiện bộ ảnh truyền cảm hứng “Trẻ em không phải cô dâu”.
Chương trình đã trao những giải thưởng cho các các tác giả nhí với những tác phẩm truyền thông ý nghĩ của mình. Một trong những tác giả nhận được giải thưởng của chương trình, em Sìn Thị Liên – Dân tộc Pà Thẻn cho biết: “Em đã từng suýt chút nữa thì lấy chồng rồi. Khi được tham gia dự án “Trẻ em không phải cô dâu”, em đã dần nhận thức được không nên kết hôn sớm, nó sẽ dẫn đến những hệ luỵ rất kinh khủng. Nên em đã từ chối gia đình chồng tương lai, quyết định tiếp tục đi học. Em cảm thấy quyết định đó rất đúng đắn, bây giờ em thấy hạnh phúc, khi đủ trưởng thành em sẽ lấy chồng”.
Các đại sứ cùng nhân dân huyện Quang Bình đã chung tay ký vào cam kết phòng chống tảo hôn, cam kết này sẽ được đặt tại GNI Quang Bình, như một minh chứng cho việc nhận thức ngày càng nâng cao của người dân về việc không để trẻ em lấy chồng, lấy vợ khi chưa đủ tuổi.
Những thông tin nền của dự án “Trẻ em không phải cô dâu”
Kết hôn sớm (hay còn gọi kết hôn trẻ em hoặc tảo hôn– kết hôn dưới 18 tuổi đối với nữ và dưới 20 tuổi đối với nam) là một vấn đề toàn cầu và xuất hiện ở tất cả các quốc gia, văn hóa, tôn giáo khác nhau. Theo khảo sát của Ủy ban Dân tộc vào năm 2015, trong số 53 cộng đồng thiểu số ở Việt Nam, trung bình cứ 4 cuộc hôn nhân thì có một cặp là tảo hôn (26.6%); có tới 40 trong số 53 dân tộc thiểu số có tỷ lệ tảo hôn trên 20%; đặc biệt 6 tộc người thiểu số có tỷ lệ này lên tới 50% – 60% là người Mông, Xinh Mun, La Ha, Gia Rai, Raglay và Bru – Vân Kiều. Tình trạng tảo hôn cũng tập trung cao ở khu vực miền núi phía Bắc (mà Hà Giang nằm ở khu vực này) với tỷ lệ kết hôn trẻ em ở người Mông chiếm 33%, dân tộc Thái chiếm 23.1% và 15.8% các cặp vợ chồng người Mường.
Để góp phần phòng ngừa, làm giảm thực trạng tảo hôn ở Việt Nam nói chung hay từng địa bàn nói riêng, không thể thiếu những hoạt động nâng cao nhận thức cũng như các kỹ năng tự bảo vệ bản thân mình trước các nguy cơ kết hôn sớm cho trẻ em cũng như người dân trong cộng đồng. Chính vì vậy, Trẻ em không phải cô dâu đã kết hợp các hoạt động giáo dục cho trẻ em và truyền thông cho các nhà trường, cộng đồng tại địa bàn xã Yên Thành và Tân Bắc, huyện Quang Bình, Tỉnh Hà Giang với số lượng người hưởng lợi trẻ em (12 – 18 tuổi) và cha mẹ của trẻ là 1474, người dân và các cán bộ trong cộng đồng là 5526. Mục tiêu của dự án là 90% người dân trong cộng đồng và 80% trẻ em tại địa bàn 2 xã có kiến thức về quyền trẻ em, phòng ngừa kết hôn sớm và có kỹ năng bảo vệ bản thân. Điểm nổi bật của dự án đó là không tập trung khai thác các khía cạnh tiêu cực của việc kết hôn sớm mà thay vào đó chỉ nói đến các hậu quả một cách vừa đủ rồi tập trung vào việc xây đắp các ước mơ, những điều tốt đẹp cho tất cả mọi người khi tình trạng tảo hôn không còn nữa, khi Trẻ em được là trẻ em!
Good Neighbors International tại Việt Nam (GNI) là một tổ chức phi chính phủ Quốc tế được thành lập tại Việt Nam vào tháng 6 năm 2005 và có trụ sở làm việc tại Hà Nội. Hiện nay, GNI đang triển khai hoạt động ở 06 địa bàn dự án tại 04 tỉnh là Hòa Bình, Thanh Hóa, Tuyên Quang và Hà Giang thông qua các chương trình: Bảo trợ trẻ em; Giáo dục và bảo vệ trẻ em; Phát triển sinh kế; Sức khỏe; Nước sạch vệ sinh môi trường; Xây dựng mạng lưới và quan hệ đối tác; Cứu trợ khẩn cấp và viện trợ nhân đạo với hơn 10.000 trẻ bảo trợ và hơn 200.000 người dân được hưởng lợi từ các dự án.
Nga Minh